Buradasınız
Anasayfa > Genel > Nevit Kodallı  /  BAHA  AKINER

Nevit Kodallı  /  BAHA  AKINER

Sosyal Medyada Paylaş

Besteci, kompozitör, müzik eğitmeni, akademisyen; usta yani. Mersin’in gururu; Fransa’nın edebiyat ve güzel sanatlar alanında sunulan “Officier” nişanı, 1981 yılında “Devlet Sanatçısı” unvanı, Anadolu ve Cumhuriyet Üniversitesi Fahri doktora sahibi, gönül insanı…

“Toroslardan esinti,
Çiçek açar dallarda.
Bir pınar Akdeniz’de,
İçel Sanat Kulübü…

Bilim, sanat ve doğa;
Sevgi, erdem, özgürlük;
Uygarlık, çağdaşlıkta;
İçel Sanat Kulübü…

Ezgisinde müziğin,
Dizesinde şiirin,
Paletin renklerinde;
İçel Sanat Kulübü…

Biz Mersin dallarıyız,
Güzel Mersinimizde.
Biz sevgi bağlarıyız,
Sanat Kulübümüzde…”

İçel Sanat Kulübü marşının bestecisi Prof. Dr. Nevit Kodallı, 99 yaşında dostlar…

*****

12 Ocak 1925’te, Mersin’de dünyaya gelir. Beş çocuklu bir ailenin en küçüğüdür Nevit…

Ziraat Bankası müdürü Rıfat Bey’den olur da, Giritli Melek Hanım’dan doğar. İlk müzik derslerini keman ve viyolensel çalan ağabeyi Hayri Kodallı’dan alır. Ortaokuldaki müzik öğretmeni İrfan Sermer, müzik yeteneğinin gelişmesine katkıda bulunmuştur…

Yaşamı boyunca Atatürkçü olmuştur. Hakkı ve adaleti savunmuştur da, Cumhuriyet’e ve değerlerine inanmıştır Nevit Kodallı…

Ortaokulu Mersin’de bitiren Nevit Kodallı, 1939 yılında Ankara Devlet Konservatuarı Kompozisyon bölümüne girer. Necil Kazım Akses ile kompozisyon, Ferhunde Erkin ile piyano, Ernst Preatorius ve Hasan Ferit Alnar’la teori ve müzik tarihi çalışır…

Beste yapmaya konservatuardaki öğrencilik yıllarında başlar. Bir konserde seslendirilen ilk eseri, 1942 yılında Konservatuvarın son sınıfında iken piyano için yazdığı ve aynı yıl Bülent Arel tarafından seslendirilen ‘Ballad”dır…

Öğrencilik yıllarında piyanonun yanı sıra viyola, alto saksafon ve bağlama çalmayı öğrenir. Ancak asıl çalgısı piyanodur ve ilk bestelerini de piyano ile yaptığı çalışmalardır…

1945 yılında sınıf atlama sınavı için bestelediği “Yaylı Çalgılar İçin Altılı” adlı çalışma, ertesi yıl Ankara Radyosu’nda seslendirilir…

Öğrenciliği sırasında 1946 yılında büyük senfoni için “Do Majör Senfoni”, 1947 yılında ise yedi şiir üzerine yazdığı “7 Poem” adlı eserleri besteler…

1947, aynı zamanda Konservatuvarın ileri devresini bitirdiği yıldır. 1948’de Milli Eğitim Bakanlığı’nın açmış olduğu Avrupa Konkuru’nu birincilikle kazanır ve devlet bursuyla Fransa’ya gönderilir…

Paris’te Ecole Normale’de Musique’de Arthur Honegger’in kompozisyon, Jean Fornet’nin orkestra şefliği öğrencisi olarak çalışır. Ayrıca Nadia Boulanger’den özel dersler alır…

Paris’te çok verimli bir dönem geçiren Kodallı’nın 1946’da bestelediği orkestra suiti, 1948’de Prag Senfoni Orkestrası tarafından seslendirilir…

1949’da, Paris’te öğrenim gördüğü sırada şan ve piyano için bestelediği “Pastiches” (Benzetmeler) adlı eseri Aydın Gün tarafından Paris Radyosu’nda yayınlanır…

1950, Nevit Kodallı için bol üretimli bir yıldır. Paris’te tamamladığı “1. Senfoni” adlı beste, Ankara’da Cumhurbaşkanlığı Filarmoni Orkestrası tarafından çalınır. Bir diğer üretimi olan “Yaylı Çalgılar için Sinfonietta”, Darmstad Opera Orkestrası tarafından seslendirilir…

Hocası Ferhunde Erkin’e ithaf ettiği piyano eserini de yine aynı yıl yani 1950 yılında tamamlar…

Paris’teyken, uzun zamandır plânladığı Atatürk için bir oratoryo besteleme düşüncesi nedeniyle Konservatuvardan edebiyat öğretmeni olan Cahit Külebi’den bir oratoryo metni ister. Öğrencilik döneminin sonunda kendisine ulaşan metni 1951 yılında besteler…

*****

1953 yılında Türkiye’ye döner ve Ankara Devlet Konservatuvarının kompozisyon öğretmenliğine getirilir…

Aynı yıl, Atatürk’ün naaşının Etnografya Müzesi’nden Anıtkabir’e nakli törenlerinde Cahit Külebi’nin yolladığı şiiri üzerine bestelediği “Atatürk Oratoryosu” ilk kez seslendirilir…

1994 yılına kadar görev yaptığı Konservatuvarda öğretmen olarak çağdaş Türk kompozitörlerden Doç. Turgay Erdener başta olmak üzere birçok ünlü bestecinin yetişmesini sağlar…

1989 ile 1993 yılları arasında Konservatuvarın müzik ve müzikoloji bölümü başkanlığı yapar…

1954 yılında Yapı Kredi Bankası’nın açtığı yarışmayı şan ve piyano için bestelediği “2 Lied” adlı eseri ile kazanır. Aynı yıl Orhan Asena’nın Gılgamış Destanı’ndan esinlenerek yazdığı, Cüneyt Gökçer’in sahneye koyduğu “Tanrılar ve İnsanlar” adlı tiyatro eserine sahne müziği yazar…

O yıl ayrıca Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde orkestra şefi olarak görev yapar…

1955 yılında Ankara Devlet Konservatuvarındaki görevinden geçici olarak izin alır ve Ankara Devlet Tiyatrosu’nda çalışmaya başlar. Burada 250’yi aşan sahne müziği yazarak bunların seslendirilmesini üstlenir. Bu çalışmalar O’na opera bestelemek için gerekli deneyimi kazandırmıştır…

İlk özgün operası olan “Van Gogh”u 1956 yılında tamamlar. Eser, 1957 yılında sahnelenir…

1958’de “Antigone” adlı tiyatro eseri için bale-pandomim müziği yazar. Ancak eser, çeşitli nedenlerden dolayı sahnelenmez…

1960 yılında Olcay Şıhman ile evlenir. Bu evlilikten 1962 yılında Nihat ve 1967 yılında Murat adlı iki oğulları dünyaya gelir. Nihat Kodallı tıp doktoru olurken, Murat Kodallı babası gibi başarılı bir müzik insanı olarak çalışmalarına devam etmektedir…

“Gılgamış Operası”nı 1960 yılında bestelemeye başlayan Nevit Kodallı, 1963 yılında tamamlar ve eser 1964’te sahnelenir…

1955 ile 1991 yılları arasında 36 yıl boyunca kesintisiz Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde orkestra şefliği yapan Nevit Kodallı, Operada idari görevler de alır. 1971 – 1981 yılları arasında da Operanın Bale bölümünde yönetmenlik yapar…

1967’de tekrar çalgı müziğine yönelen Kodallı, “İkinci Yaylı Sazlar Kuvarteti”ni ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın siparişi üzerine “Telli Turna Suiti”ni besteler…

1971’de yaptığı “Ebru” adlı piyano kanteti, 1972 yılında bitirdiği “Anıtkabir” ve “Sultanahmet” adlı çalışması, 1973 yılında yaptığı “Güzelleme Suiti” ve “Cumhuriyet Kantatı”, 1976’da ilk kez sahnelenen “Hürrem Sultan Balesi”, 1983 yılında yaptığı “Viyolensel Konçertosu” çalgı müziği alanındaki başlıca eserleridir…

*****

1980 yılından itibaren Çukurova Üniversitesi bünyesinde Kompozisyon Bölümü kurulması için çabalayan ve 1989’da bölümün açılmasını sağlayan Nevit Kodallı, 1981 yılında Devlet Sanatçısı unvanı alır. 1985 yılında da profesörlüğe yükselir…

1989 yılında, Ankara’da Polifonik Korolar Derneği´ni kurar. Sonrasında ise Mersin’de…

Emekli olduktan sonra doğduğu topraklara, çok sevdiği Mersin’e yerleşen Nevit Kodallı, yine duramaz; Çukurova Devlet Konservatuarı’nda dersler verir ve Mersin Filarmoni Derneği’nin danışmanlığını yapar…

1997 yılında Sevda-Cenap And Vakfı tarafından ‘Onur Ödülü Altın Madalyası’ ile ödüllendirilen Nevit Kodallı, usta yani; 1 Eylül 2009’da bir Mersin-Erdemli öğle üzerinde aramızdan ayrılır. Ayrılır da, doktorlar, sebebine “kalp krizi” derler. Hiç öyle kolayca denir mi, söylenir mi doktor beyler? Kocaaa Nevit Kodallı bu, ölmez ki, ölmedi ki, yüreğimizde, dokunduğu yeri yeşerten çiçeklendiren o insan duruşuyla, tüm eserleriyle, hem koca sanatçılar; ÖLMEZLER…

Yaşarlar hep ve daima…

Anısına ve muhteşem üretimlerine saygıyla…

Nevit Kodallı  /  BAHA  AKINER

Bir yanıt yazın

Top